[RasitTunca]

İngilizcedeki Tüm Zamanlar Konu Anlatımı (Tenses)

İngilizcedeki tüm zamanlar konu anlatımı dersinde size İngilizce cümleleri anlamanız için gereken tüm İngilizce zamanları yani tensleri (tenses) anlatacağım. İlk önce tüm İngilizce zamanlara genel olarak bakıp daha sonra detaylara geçeceğiz. Her bir İngilizce zaman için size pratik ve basit örnekler verip bu tensleri anlamanıza yardımcı olacağım.

Bu dersi baştan sona dikkatli bir şekilde okuyup not aldığınızda size yıllarca anlatılamayan, bir türlü anlamadığınızı düşündüğünüz tenses yani İngilizce zamanlar konusunu anlayacağınıza inanıyorum 

(İngilizce zamanlar yerine tenses veya tensler de denebiliyor. Hepsi ile kastedilen şey aynı)
İngilizce zamanları neden öğrenemiyoruz?

    Türkiyede İngilizce zamanları öğrenememenin en temel sebeplerinden birisi konunun çok abartılması. İngilizcede yüzlerce konu varken pek çok İngilizce sınıfında sanki zamanlardan daha zor konu yokmuş gibi her sene sil baştan aynı şeyler anlatılıyor.
    İkinci temel sorun ise konuların bir türlü bir bütün olarak gösterilmemesi. İngilizcede 10+ zaman var. Çoğu zaman tüm konular öğrencilere gösterilmiyor ve öğrenciler genel resmi görmedikleri için konuyu zihinlerinde oturtamıyor.
    Öğrencilere dil bilinci verilmiyor. Öğrenci İngilizceyi Türkçe üzerinden öğrenebileceğini sanıyor. İngilizcede öğrendiği her şeyi Türkçeye eşleştirmeye çalışıyor. Eşleşmeyince kafası karışıyor. Bu sebeple perfect zamanlar ve he/she/it gibi ayrımlar zor oturuyor.

Öğrenemiyorsanız Kendinize Kızmayın

Açıkçası çoğu insanın tabi olduğu İngilizce eğitimi ile zamanlar gibi basit bir konuyu bile anlamak olay oluyor. Çoğu şey ya çok karmaşık ya da çok düzensiz şekilde anlatıldığı için öğrenciler konunun içinde kayboluyor. Bazen birkaç yıl İngilizce kursuna gitmiş öğrencilerle çalışıyorum. Bakıyorum hala daha temel şeyleri öğrenememiş. Oturup o öğrencinin bir yılda zar zor anladığı zamanlar konusunu birkaç derste bitiriyoruz. Sonra öğrenci şaşırıyor. Hocam ne kolaymış, öyle de karışık değilmiş aslında diye. Şimdi bu derste kendi öğrencilerime gösterdiğim şekilde İngilizce zamanlar konusunu size adım adım pratik bir şekilde anlatacağım. Sizin için bu dersi gecenin 01:15’inde hazırlıyorum. Diyorum ki bu kanayan yarayı çözelim. Vakti geldi de geçiyor.

Hadi başlayalım!
İngilizcedeki Tüm Zamanlar


İngilizcedeki tüm zamanları 6 temel kategoride ele almamız mümkün. Genel tablo aşağıdaki gibi.

    Geçmişle ilgili zamanlar
    Geçmişten günümüze uzanan zamanlar
    Şimdiki zaman
    Gelecekle ilgili zamanlar
    Geçmişten geleceğe uzanan zamanlar
    Geniş zaman

Şimdi bu kategorilerde yer alan zamanları tek tek detaylandıralım. Zamanların isimlerinden ziyade ne işe yaradıklarını, hangi bağlamlarda kullanıldıklarını ve birbirleriyle ilişkilerini anlamamız gerekiyor.
İngilizcedeki Tüm Zamanların Detayları (Tenses)

Şimdi tüm bu kategoriler altında yer alan İngilizce zamanları tek tek yazalım. Bunların farklarını ve detaylarını bir sonraki bölümde inceleyeceğiz.
Geçmişle ilgili İngilizce zamanlar

Aşağıda yer alan İngilizce zamanlar, geçmişte olup bitmiş bugünle alakası olmayan olay ve durumları anlatırken kullanılır. Mesela iki gün önce yağmur yağdı ya da yağıyordu. Oldu bitti. Bu gibi durumlarda bu bölümdeki zamanlar kullanılır.

    Past Simple
    Past Continuous
    Past Perfect
    Past Perfect Continuous

Geçmişten günümüze uzanan İngilizce zamanlar

Bu bölümdeki İngilizce tensler geçmişte başlayıp şu ana kadar devam eden ya da daha yeni biten olayları anlatırken kullanılır. Mesela iki saat önce yağmur başladı ve hala devam ediyor. Böyle bir durumda bu bölümdeki zamanları kullanırız.

    Present Perfect
    Present Perfect Continuous

İngilizce Şimdiki zaman

Adı üstünde şu an gerçekleşen olaylar için kullanılır. Mesela ben şimdi ödev yapıyorum deseydim bu zamanı kullanırdım.

    Present Continuous

Gelecekle ilgili İngilizce zamanlar

Bu bölümdeki zamanlar gelecekle ilgili durum ve eylemleri ifade eder. Mesela “tatile gideceğiz” tarzı bir cümle için bu zamanları kullanırız. Peki aynı iş için neden 3 tane zaman var. Aslında tam olarak aynı değiller. Genel olarak anlamları aynı ama aralarında detay farkları var. Aşağıda örnek cümleler bölümünde bu konuyu ele alacağız.

    Will
    Be Going To
    Future Continuous

Geçmişten geleceğe uzanan İngilizce zamanlar

Bu bölümdeki zamanlar geçmişten geleceğe uzanan cümlelerde kullanılır. Peki bu demek yahu? Basit, hemen anlatayım. Mesela “2030 yılı itibariyle 50 yıldır İstanbulda yaşıyor olacağım” tarzı bir cümle. Olay geçmişte başlamış, cümlede geçmişteki bir nokta referans alınarak gelecekteki bir olaydan bahsedilmiş.

    Future Perfect
    Future Perfect Continuous

İngilizce Geniş zaman

Adı üstünde geniş zaman. Türkçedekine çok benziyor. Mesela “güneş doğudan doğar” tarzı bir cümlede geniş zaman kullanılır.

    Present Simple

İngilizce Zamanların Anlaşılmaması ile İlgili 2 Sık Görülen Sorun

Yukarıda belirtmiştim İngilizce zamanların Türkçede anlaşılmamasının sebeplerinden birisi onları birebir Türkçe ile eşleştirmeye çalışmak. İngilizce ve Türkçeyi birer üzüm türü olarak düşünün. İkisi de üzüm ama belki biri siyah, biri beyaz, biri çekirdekli, biri çekirdeksiz. Öz itibari ile birbirlerine çok benziyorlar ama çok farklı oldukları yönler de var.

Şimdi 2 tane sık yapılan hataya bakalım.
Seni Seviyorum Hatası

İngilizcede bir insan diğerini sevince “I love you” diyor, Türkçede ise “Seni seviyorum”. Kelimeler aynı olsa da arada ciddi bir fark var. İngilizcede bu cümle geniş zamanla yani present simple ile kuruluyor, Türkçede ise şimdiki zamanla. Bu niye böyle. Öyle işte. Dilde her şeyin mantıklı bir açıklaması yok. Tarih, kültür, bilinen ve bilinmeyen pek çok faktör dilleri yüzyıllarca yıl süren yolculuklarında değiştiriyor. Şimdi biz bu iki cümleye bakıp biri doğru ya da biri yanlış diyemeyiz. O dilde doğru olan o. Biri siyah üzüm biri beyaz üzüm. İkisi de güzel. İkisi de doğru.

Peki bu hataları nasıl aşıyoruz? Bu hataları her dili kendi bağlamında değerlendirerek, o dilde çokça okuma yaparak aşıyoruz
Perfect Belası (Olmak ya da Olmamak)

Perfect belası dediğime bakmayın ben severim ama ben present perfect tens’i severim ama bu çoğu öğrencinin kafasını karıştırıyor çünkü Türkçede direk zaman olarak bir karşılığı yok. Öğrenci diyor ki geçmiş zaman olunca -idi, -imiş ekliyoruz, şimdiki zaman olunca -iyor ekliyoruz Türkçede. İngilizcede geçmiş zamanda -ed ekliyoruz ya da fiilin ikinci halini kullanıyoruz, şimdiki zamanda ise -ing geliyor fiile. Yani kabaca kurallar var ama present perfect ile Türkçede birebir eşleşen bir zaman yok.

Peki Türkçede present perfect ile eşleşen zaman olmaması Türkçede böyle bir anlam yok mu demek? Hayır, aslında Türkçede de var ama adı konulmamış. Mesela şu cümleye bakalım. It has rained for 2 days. Yani iki gün boyunca yağmur yağdı. 2 gün önce başlamıştı, 2 gün boyunca yağdı, büyük ihtimalle kısa bir süre önce bitti. Biz Türkçede “2 gün boyunca yağmur yağdı” derken adına perfect demiyoruz ama bizim de kastettiğimiz geçmişte başlayıp şu ana kadar devam eden bir olay. Bir şeyin adının olmaması ya da birebir aynısının olmaması onun bizim dilimizde olmadığı anlamına gelmiyor.
İngilizce Tüm Zamanlar ile İlgili Örnek Cümleler

Şimdi sırayla aşağıdaki İngilizce zamanların her biri ile ilgili bir tane örnek cümle yazıp açıklayacağım. İşleri basit tutmak adına “evi temizledim” tarzı bir cümleyi tüm tenseler ile yazacağım.

    I cleaned the house. — Past Simple — Evi temizledim
    I was cleaning the house. — Past Continuous — Evi temizliyordum
    I had cleaned the house. — Past Perfect — Evi temizlemiştim
    I had been cleaning the house. — Past Perfect Continuous — Evi temizliyordum
    I have cleaned the house. — Present Perfect — Evi temizledim
    I have been cleaning the house. — Present Perfect Continuous — Evi temizliyordum
    I am cleaning the house. — Present Continuous — Evi temizliyorum
    I will clean the house. — Will — Evi temizleyeceğim
    I am going to clean the house. — Be Going To — Evi temizleyeceğim
    I will be cleaning the house. — Future Continuous — Evi temizliyor olacağım
    I will have cleaned the house. — Future Perfect — Evi temizlemiş olacağım
    I will have been cleaning the house. — Future Perfect Continuous — Evi temizliyor olacağım
    I clean the house — Present Simple — Evi temizlerim

İngilizce zamanlarla ilgili sıkıntılar Türkçeye çevrildiğinde başlıyor. Eğer siz bunları Türkçe üzerinden öğreniyorsanız, baktığınızda bazılarının çevirisi aynı ama bunlar aynı mı? Kesinlikle hayır. Mesela will ve be going to çevirileri ile past simple ve present perfect çevirileri aynı. Buna benzer birkaç vaka daha var. İşte Türk öğrenciler burada kayboluyor. Diyor ki bunlar aynı, nasıl ayırt edeceğim? Farkları ne? Ya da niye aynı işe yarayan birden fazla tense var? Ama iş öyle değil. Bu zamanların hepsi birbirinden farklı. Şimdi bunların kendi içlerindeki farklarını tek tek inceleyelim. En baştan en sona doğru adım adım gideceğim. Kemerlerinizi bağlayın
İngilizce Zamanların Farkları

Bu bölümde birbirine karıştırılan İngilizce zamanları ve bunları nasıl ayırt edilebileceğini örneklerle size göstereceğim.
Past Perfect, Past Perfect Continuous ve Past Simple, Past Continuous Farkı

Hemen çok önemli bir bilgi ile başlayalım. Past Perfect ya da Past Perfect Continuous kendi başlarına kullanılmazlar. Bunların normalde kullanılabilmesi için yanlarında bir Past Simple gerekir. Yani bu iki zaman geçmişte başka bir olaydan önce olan olayları anlatır. Mesela “Dışarı çıkmadan önce evi temizledim” cümlesinde 2 eylem var. Biri dışarı çıkmak diğeri evi temizlemek. Önce ev temizleniyor sonra dışarı çıkılıyor. Bunu İngilizce yazacak olursak “I had cleaned the house before I left home” diye yazarız.

Past Perfect ve Past Perfect Continuous İngilizcede çok az kullanılan zamanlar. Çoğu zaman insanlar bunları kullanmak yerine her şeyi Past Simple ve Past Continuous ile anlatır. Özel olarak şundan önce şunu yapmıştım vurgusu için Past Perfect ve Past Perfect Continuous kullanılabilir.
Present Perfect, Present Perfect Continuous ve Past Simple, Past Continuous Farkı

Bunlar da kağıt üstünde birbirine benzeyen ama aslında çok farklı olan zamanlar. Present Perfect ve Present Perfect Continuous geçmişte başlayıp bu ana kadar devam eden ya da yeni biten olayları anlatır. Past Simple ve Past Continuous ise geçmişte başlayıp geçmişte biten olayları anlatır.

Şimdi şu cümlelere detaylıca bakalım.

    I cleaned the house. — Past Simple — Evi temizledim
    I have cleaned the house. — Present Perfect — Evi temizledim
    I was cleaning the house. — Past Continuous — Evi temizliyordum
    I have been cleaning the house. — Present Perfect Continuous — Evi temizliyordum

I cleaned the house ve I have cleaned the house aslında çok farklı. İlk cümlede evi temizledim diyor, belki dün belki geçen hafta belki geçen yıl. Olmuş bitmiş çoktan. Diğerinde ise evi temizledim. Daha yeni bitti anlamı var. Yani ciddi bir anlam farkı var.

I was cleaning the house ve I have been cleaning the house cümlelerinde de durum aynı. İlkinde evi temizliyordum, belki dün, belki 1 saat önce belki bir yıl önce ama ikincide daha temizleme işi daha yeni bitti ya da belki hala daha devam ediyor.
Will ve Be Going To Farkı

Bu da kafa karıştıran ama aslında çok basit bir ayrım.

    I will clean the house. — Will — Evi temizleyeceğim
    I am going to clean the house. — Be Going To — Evi temizleyeceğim

Bu 2 cümleyi ayıran şey planlı ve kesin olma. Will, spontane gelişen, çok planlı olmayan, kesin olmayan olayları anlatır. Be going to ise daha kesin ve planlı olayları anlatır. Yani ilk cümlede temizleyeceğim derken bir ara temizleriz esnekliği var. İkinci cümlede ise temizleyeceğim diyen kişinin belli bir planı, niyeti, programı var.
Future Continuous ve  Future Perfect Continuous Farkı

Çevirilerine bakınca benzer görünen ama alakasız olan bir diğer grup da bu. Future Continuous şu saatte şunu yapıyor olacağım anlamı verir. Mesela aşağıdaki ilk cümleye bakarsak mesela bu akşam 9’da evi temizliyor olacağım tarzı bir anlam çıkar. Ama Future Perfect Continuous olunca geçmişten geleceğe bir bağlantı olur ve bambaşka bir anlam oluşur. Mesela ikinci cümle şöyle bir bağlamda olabilir. Saat 14’te temizlik yapmaya başladım. Şu an saat 17. Saat 19 olduğunda 5 saattir evi temizliyor olacağım. Yani ilk cümleden epey farklı.

    I will be cleaning the house. — Future Continuous — Evi temizliyor olacağım
    I will have been cleaning the house. — Future Perfect Continuous — Evi temizliyor olacağım

İngilizce Zamanlarla İlgili İpuçları
Continuous ve Perfect Kelimeleri

    Bir zaman adının içinde continuous geçiyorsa o zaman ile cümle yazarken fiile -ing eki gelir.
    Bir zaman adının içinde perfect geçiyorsa, o zamanda have, has, had yardımcı fiil olur, fiil ya üçüncü halde çekilir ya da -ing alır.

Mesela Present Perfect Continuosu adına bakarsak bu zamanda have, has, had gibi bir şey olmalı ve de continuous olduğu için fiilde -ing olmalı. Bakın aşağıdaki cümlede hepsi var.

I have been cleaning the house.
Past Perfect ve Present Perfect

Adlarında perfect olması sizi şaşırtmasın. Bunların birbiriyle uzaktan yakında alakası yok. İlki geçmişte bir olaydan önce gerçekleşen başka bir olayı anlatır. Mesela sokağa çıkmadan önce şemsiyemi aldım cümlesinde şemsiyemi aldım kısmı.

Present Perfect’te ise geçmişte başlayıp şu ana kadar uzanan bir olay anlatılır.
İngilizce Tüm Zamanlarla İlgili Kurallar, Örnekler & Açıklamalar

Bu derste öncelikli amacım size tüm İngilizce zamanların mantığı ve farklarını göstermekti. Bunu yaptık, ayrıca yine örnekler üzerinden bu zamanlar arasındaki farkları ve benzerlikleri işledik. Böylece konunun genel hatlarını öğrendik. Öğrenmenin başarılı olabilmesi için hem genel resmi bilmek hem de özel detayları öğrenmek gerekiyor. Biz ilk aşamayı tamamladık. Şimdi görevimiz her bir İngilizce zaman ile ilgili kuralları, detayları, açıklamaları inceleyip çok sayıda örnek analiz ederek detaylara da hakim olmak.

Daha tüm zamanlarla ilgili detaylı açıklamaları tamamlayamadım ama en kısa sürede tamamlamayı planlıyorum. Aşağıdaki konu başlıklarından hazır olanlara tıklayıp o zamanla ilgili detaylı örnek ve kurallara ulaşabilirsiniz.